Kỹ năng khám phá bản thân

Chắc hẳn, bạn từng thắc mắc:

•     Tại sao có những người luôn cố gắng chăm chỉ mãi nhưng vẫn không đạt được thành công mong muốn?
•     Tại sao có những người có học vị cao nhưng lại không đạt được thành công mong muốn trong công việc và cuộc sống?
•     Tại sao có những người chờ mãi mà cơ hội thành công chẳng bao giờ đến với họ?
•     Tại sao có những người không hề hạnh phúc với cuộc sống hiện tại nhưng vẫn cứ ở mãi trong cái vòng luẩn quẩn đó?

Và chắc hẳn, bạn cũng đã từng thắc mắc:

•     Tại sao bạn bè có mình những người trình độ học vấn không cao hơn mình nhưng lại thành công hơn trong công việc và cuộc sống?
•     Tại sao có những người có thể xây dựng những cơ nghiệp to lớn dù xuất thân khó khăn?
•     Tại sao bạn nỗ lực nhiều rồi mà dường như cơ hội vẫn chưa đến?
•     Tại sao người giàu ngày càng giàu hơn, người nghèo thì ngày càng nghèo đi, còn người trung bình thì mãi không vươn lên được?

 

Khám phá bản thân để khơi dậy sự tự tin trong bạn. 

Để thành công, đầu tiên bạn phải hiểu mình là người như thế nào. Nếu biết mình là một chú lạc đà, có bứu để trữ nước, có chân dài để đi bộ, có lông mi để che chắn bão cát…thì ắt hẳn chú sẽ chọn sống trên sa mạc hơn là thích thú an phận trong sở thú. Nếu biết mình là một chú chim với đôi cánh khỏe mạnh cùng thân hình nhẹ nhàng, ắt hẳn bạn sẽ muốn sống tự do trên bầu trời thay vì khoái chí vì mình đã tìm được một chiếc lồng thật đẹp. Khi không biết mình là ai, có tiềm năng gì, người ta sẽ cam chịu với số phận hiện tại và nghĩ rằng: “thế là đủ”. Tuy nhiên, hiểu được bản thân thì bạn sẽ làm được nhiều hơn những gì bạn nghĩ.

Việt Nam có một loại dừa rất đặt biệt tên là dừa sáp, nó chỉ có thể cho ra loại dừa này nếu sống tại khu vực Cầu Kè (tỉnh Trà Vinh) và không thể cho ra loại quả sáp đó  nếu mọc trên những vùng đất khác. Ai trong đời cũng có ước mơ, nhưng ước mơ ấy chỉ là hạt giống. Muốn nó đâm mầm nảy nở, bạn phải tìm ra mảnh đất phù hợp với nó. Để làm được điều đó, bạn phải hiểu mình là “loại dừa nào”, để biết mảnh đất sống của mình là ở đâu. Nếu không, bạn sẽ loay hoay mãi giữa trăm phương nghìn nẻo của cuộc đời này.

Một đầu bếp nổi tiếng trên chương trình tivi đã bảo rằng, để có một món ăn ngon, bạn phải nêm nếm trong quá trình chế biến. Nếu món ăn thiếu đậm đà, ta nên thêm ít muối, nếu món ăn thừa ngọt, ta nên tránh thêm đường. Hiểu rằng mình đang thiếu gì, thừa gì, sẽ giúp bạn hoàn thiện bản thân mình. Nếu không, thêm vào cái mình đã dư trong khi điều mình thiếu vẫn hoài khiếm khuyết. Muốn bù khuyết, phát huy ưu, phát triển bản thân, trước tiên bạn phải hiểu về chính mình.

5 chiếc dao để “mổ xẻ” bản thân?

Cách 1: “Soi gương” - Mỗi người xung quanh là một chiếc gương để bạn tự soi vào. So sánh với những người khách là một cách để bạn nhận ra mình đang cao hay thấp, trắng hay đen, giỏi chỗ nào và dở chỗ nào.

Cách 2: Lắng nghe: Rất nhiều những đặc điểm mà khi bạn bộc lộ, mọi người sẽ nhận thấy nó. Do đó, những lời nhận xét từ bố mẹ, thầy cô và bè bạn là nguồn thông tin tham khảo đắt giá để bạn hiểu chính mình hơn.

Cách 3: Nội quan (tự quan sát bên trong) Nhà trường có thể dạy bạn nhiều thứ bên ngoài như Toán, Sinh, Vật lý, Lịch sử... nhưng lại không có môn học nào để bạn tìm hiểu về chính mình. Khó khi nào một anh chàng thanh niên, một bạn tuổi teen lại chịu ngồi im hàng giờ để suy nghĩ về mình, đó chính là khuyết điểm lớn của tuổi trẻ. Hãy dành thời gian để trả lời những câu hỏi sau, bạn có thể mất vài phút hoặc vài giờ cho một câu hỏi. Tuy nhiên đừng nản chí, cứ xem đó là một bài thi tốt nghiệp cho môn « Khám phá bản thân » mà điểm của nó sẽ ghi lên « Giấy chứng nhận làm người » của mình.

Hãy kể ra ít nhất 60 điểm mạnh của bạn.

•     20 đặc điểm về hình dáng bên ngoài mà bạn cho là đẹp (đừng nghĩ rằng 20 là quá nhiều nhé, chính những đặc điểm càng về sau lại là những điểm mà bạn chưa bao giờ nghĩ tới. Nếu có thể, hãy vượt trên cái mốc 20 này, bạn sẽ thấy thêm những điểm mà có thể chưa ai nhìn thấy)
•     20 điểm tính cách khiến cho người khác yêu thích bạn
•     20 điểm khả năng/sở trường của bạn

Hãy kể ra ít nhất 60 điểm hạn chế của bạn.

•     20 đặc điểm về hình dáng bên ngoài mà bạn cho là xấu
•     20 điểm tính cách khiến cho người khác ghét bạn
•     20 khả năng/sở trường mà bạn rất kém

Hãy kể ra 30 điều bạn thích và 30 điều bạn ghét

•     10 hoàn cảnh khiến bạn tự tin và 10 hoàn cảnh làm cho bạn sợ hãi
•     Bạn muốn trở thành một người như thế nào? (về nghề nghiệp, gia đình, con cái, thu nhập, lối sống, bạn bè)
•     Bạn hoàn toàn có thể tự đặt ra thêm những câu hỏi có ý nghĩa với mình và hãy tự hoàn thành chúng.

Cách 4. Thực hiện các trắc nghiệm tâm lý. Mỗi bài trắc nghiệm tâm lý có thể xác định một nét tính cách của bạn hay một khả năng nào đó mà bạn đang có. Hãy gặp các chuyên viên tâm lý để có những trắc nghiệm này. Cẩn thận khi sử dụng các trắc nghiệm vui trên báo hoặc internet vì chúng chỉ mang tính chất giải trí.

Cách 5  - Phương pháp hiệu quả nhất : “Bung” mình trong các hoạt động. Th.Tr (sinh viên năm nhất) bất ngờ khám phá ra rằng mình nấu ăn khá tốt khi đăng kí một lớp học nấu ăn ở nhà văn hóa. H.C (học sinh lớp 12) rất vui sướng khi nhận ra rằng mình cũng có khiếu ăn nói trước công chúng sau một lần "liều mình" làm MC cho chương trình văn nghệ của lớp. K.D (học sinh lớp 10) nhận ra khả năng viết lách của mình "hơi bị được" khi chị biên tập nức nở khen trong một lần thử viết bài cộng tác gửi về cho báo. Khi tham gia vào một hoạt động, bạn sẽ bung khả năng và tính cách tương ứng với hoạt động đó. Vì vậy, càng thử thách mình qua nhiều hoạt động khác nhau, các que diêm lần lượt được thử lửa và bạn sẽ khám phá ra những khả năng tiềm ẩn của mình. Xem các bài viết hay để học kỹ năng giao tiếp hiệu quả.

Hãy xem, có biết bao người đã xây dựng nên tên tuổi nhờ một lần tình cờ nào đó phát hiện ra khả năng tiềm ẩn. Tình cờ hát chơi trong một show chụp hình quảng cáo mà Noo Phước Thịnh đã được anh Tuấn Khanh phát hiện và Noo bước ngoặt sang nghề ca sĩ, nhờ làm thêm bằng công việc phụ bếp cho một nhà hàng tại Hong Kong năm 13 tuổi mà ẩm thực thế giới có Yan Can Cook ngày nay... Cũng nhờ những lần tình cờ tương tự như thế mà biết bao doanh nhân, nhà giáo, nhà khoa học, chính trị gia, diễn giả, chuyên viên...đã phát hiện ra khả năng của mình và bén duyên với nghề.

Bài tập của bạn : Hãy liệt kê tất cả những hoạt động nào bạn có thể tham gia:

Ở trường? Tại nhà? Ngoài xã hội? (các nhà văn hóa, trung tâm kỹ năng sống, các lớp năng khiếu, các câu lạc bộ, những tổ chức đoàn thể...) Đừng từ chối những cơ hội để bạn thử sức mình như: những cuộc thi trong lớp, những hoạt động ngoại khóa trong trường, một cuộc thi trên báo, một mùa hè đi làm tình nguyện... Tham gia càng nhiều hoạt động, bạn sẽ càng có nhiều bài học cuộc đời giúp bạn khám phá bản thân mình hơn. Hãy tưởng tượng bản thân bạn là một hộp diêm với các que diêm bên trong. Làm sao để biết mình có những que nào và que nào cháy tốt nhất? Hãy chui ra khỏi vỏ ốc của mình và hoạt động để cọ xát chúng, bạn sẽ biết ngay thôi!

Đừng bỏ qua những cách đơn giản giúp bạn khám phá bản thân dưới đây

- Mỗi buổi tối bạn dành ra 10 phút để xem xét ý nghĩ và các cảm xúc khác nhau mà mình đã trải qua trong ngày.

- Nếu bạn phát hiện ra mình có sở thích, năng khiếu gì đặc biệt, hãy duy trì hoạt động đó và làm điều đó ít nhất 3 lần/ tuần. Ví dụ như vẽ, hát, làm đồ thủ công, đi dạo trong công viên…(dĩ nhiên là sở thích lành mạnh nhé bạn). Dần dần, bạn sẽ hiểu hơn về bản thân mình, ưu nhược điểm…

- Dành thời gian nói chuyện với những người có ý niệm bản thân bền vững và lành mạnh…

- Viết nhật ký hay ghi chú mỗi ngày: Một nghiên cứu cho thấy rằng, 80% số người được khảo sát cho biết họ cảm thấy nhẹ nhõm và hiểu mình hơn khi viết ra những vui buồn, suy nghĩ, bận tâm trong ngày. Nếu bạn lười biếng, có thể để sẵn một tập giấy note trên bàn, cuối ngày hãy cố gắng ghi lại ngắn gọn điều ấn tượng nhất trong ngày của mình. Cuối tuần, tập hợp lại, chắc chắn bạn sẽ dành được sự ngạc nhiên thú vị!

- Ghi lại giấc mơ: Các thiên tài thường ghi lại giấc mơ của họ sau khi tỉnh dậy, và sau này những giấc mơ đó đôi khi lại là thành tựu vĩ đại của nhân loại. Giấc mơ của bạn chẳng có ý nghĩa lớn lao như thế, nhưng sao không thử ghi lại giấc mơ của chính mình? Hãy chú ý điều này, giấc mơ của bạn luôn phản ánh khía cạnh nào đó của cuộc sống nội tâm thường ngày đó bạn.

- Lấy một tờ giấy A4 trắng. Ghi thoải mái câu trả lời cho câu hỏi “Tôi là ai”. Hãy ghi bất cứ thứ gì bạn nghĩ ra trong đầu. Nếu cảm giác mỗi ngày câu trả lời đều thay đổi, đừng quên ghi lại nhé. Sau một thời gian, đọc lại, bạn đã tiến thêm rất nhiều bước để hiểu bản thân mình rồi đấy.

- Nghĩ đến một điều bạn thích, đặt thành mục tiêu. Chẳng hạn, học võ Akido trong 3 tháng hè tới. Lập ra một bảng danh sách những gì khiến bạn đạt được mục tiêu, những gì cản trở bạn. So sánh xem bạn có khả năng thực hiện mục tiêu không. Bằng mọi giá, nếu có một khả năng thực hiện, hãy theo đuổi nó đến cùng. Bạn sẽ hiểu rõ bản thân mình hơn qua thử thách đó.

- Tìm cho mình một người bạn biết lắng nghe mỗi khi mình có chuyện không hay và ngược lại, học cách lắng nghe người khác. Nếu cảm thấy rất khó kiếm bạn, hãy chia sẻ cảm xúc trên các diễn đàn, tìm lời khuyên ở các trung tâm tư vấn trực tuyến…Trải lòng ra với người khác là một bước lớn để hiểu bản thân mình đó bạn ^^.

- Làm một việc gì đó mang tính sáng tạo như hội họa, âm nhạc, diễn xuất… để bạn thể hiện ý kiến, cảm xúc và hiểu mình hơn. Đừng lo lắng là bạn vẽ xấu, hát dở hay đóng kịch chẳng ra làm sao. Một khoảng thời gian nào đó, khi nhìn lại những “tác phẩm của mình”, bạn sẽ muốn bật cười và thấy rất nhẹ nhõm trong lòng, thấu hiểu bản thân mình hơn.

- Đọc sách: đọc bất cứ thứ gì bạn muốn, mang tính giải trí nhẹ nhàng hoặc những bài học cuộc sống ý nghĩa.

- Bắt tay vào “kế hoạch nhỏ” của bạn: bạn đang “âm mưu” làm chuyện gì để quản trị cuộc đời, hay vấn đề tài chính của mình, một kế hoạch kinh doanh, học tiếng Anh…Hãy làm cho nó thành một vấn đề nghiêm chỉnh ảnh hưởng lớn đến cuộc đời bạn…và phác thảo một kế hoạch cụ thể…Rủ một vài người bạn thực hiện…Cứ gắng làm đi, dần dần bạn sẽ nhận ra sức mạnh của chính mình…

Theo: THS NGUYỄN HOÀNG KHẮC HIẾU

Kết luận:

Tất cả chúng ta đều đang trong hành trình khám phá và hoàn thiện bản thân từng ngày từng giờ. Những người thành công trên Thế giới đều hiểu rõ bản thân họ muốn gì, ưu nhược điểm ra sao để vạch ra chiến lược cho cuộc đời họ. Vì thế, hãy hiểu rằng mỗi người trong chúng ta đều sở hữu những đặc điểm riêng biệt. Hãy khám phá tiềm năng của mình và phát triển chúng để tiến tới thành công nhanh hơn nhé!